بعد از دریافت کارنامه کنکور با اعداد و اصطلاحاتی مانند تراز و رتبه روبه رو می‌شوید که ممکن است گیج‌کننده باشند. بسیاری از داوطلبان دقیقاً نمی‌دانند تفاوت تراز و رتبه کنکور چیست و هرکدام چه مفهومی دارند.

برای اینکه بتوانید انتخاب رشته‌ای اصولی انجام دهید، باید با این مفاهیم آشنا شوید.

وقتی با شاگردانم درباره‌ی فرق تراز و رتبه کنکور صحبت می‌کنم، درصد زیادی از آن‌ها اطلاعی ندارند. پس تصمیم گرفتم در این متن به‌طور کامل این مفاهیم و عوامل تاثیرگذار بر آن‌ها را توضیح دهم.

تراز کنکور چیست؟

تراز کنکور عددی‌ است که نشان می‌دهد سطح علمی شما نسبت به دیگر داوطلبان کنکور است.

این یعنی صرفاً تعداد جواب‌های درست شما تعیین‌کننده نیست. بلکه عملکردتان در مقایسه با دیگران اهمیت دارد.

به عنوان مثال اگر شما در درسی، ۱۰ سوال را درست جواب دهید و هیچ داوطلب دیگری نتواند بیشتر از شما پاسخ درست داشته باشد، بالاترین تراز را خواهید داشت.

پس هرچه تراز کنکورتان بالاتر باشد، شانس بیشتری برای قبولی در رشته دلخواهتان خواهید داشت.

رتبه کنکور چیست؟

رتبه کنکور به زبان ساده، یعنی شما چندمین نفر در میان همه شرکت‌کنندگان هستید.

ما ۲ نوع رتبه کنکور داریم که عبارتند از:

• رتبه در سهمیه: رتبه‌ای که بعد از اعمال سهیمه‌های مختلف مانند مناطق، خانواده شهدا، ایثارگری و غیره به‌دست می‌آید که این رتبه ملاک اصلی در قبولی دانشگاه‌ها است.
• رتبه کشوری: نشان‌دهنده رتبه شما در میان تمامی داوطلبان کنکور در گروه‌های آموزشی ریاضی، تجربی و انسانی است که بیشتر برای مقایسه عمومی استفاده می‌شود.

نحوه محاسبه و تبدیل تراز و رتبه کنکور

برای به‌دست آوردن تراز کنکور باید موارد زیر‌ را محاسبه کنید:

نمره خام در کنکور

برای به‌دست‌آوردن نمره خام لازم است تعداد پاسخ‌های درست، پاسخ‌های نادرست و کل سوالات آزمون مشخص شوند. بر همین اساس، نمره خام کنکور با استفاده از فرمول زیر محاسبه می‌شود:

محاسبه نمره تراز

نمره تراز عددی بین ۰ تا ۱۰۰۰۰ است که برای هر درس باید محاسبه شود. برای به‌دست آوردن نمره تراز از فرمول زیر استفاده می‌کنید:

نمره تراز = ۱۰۰× ضریب درس × نمره خام

محاسبه تراز کل

بعد از به‌دست‌آوردن نمره خام و‌ نمره تراز می‌توانید از فرمول زیر‌ برای محاسبه تراز کل استفاده کنید:

بیشتر بخوانید: بودجه بندی کنکور تجربی 

عوامل موثر در تراز و رتبه کنکور

بعد از فهمیدن تفاوت تراز و رتبه کنکور، بهتر است که با عوامل تاثیرگذار آن‌ها هم آشنا شوید تا بتوانید سطح خود را ارتقا دهید.

تعداد داوطلبان شرکت‌کننده در کنکور

نخستین عامل موثر بر افزایش یا کاهش تراز، تعداد شرکت‌کنندگان در هر گروه آزمایشی است. زمانی که تعداد داوطلبان در یک رشته زیاد باشد، رقابت هم شدیدتر خواهد بود.

سطح علمی رقبا

هرچه میانگین علمی شرکت‌کنندگان بالاتر باشد، کسب تراز بالا دشوارتر می‌شود.

نمونه بارز این موضوع را می‌توان در میان داوطلبان گروه تجربی مشاهده کرد که باوجود کسب درصدهای بالا به‌دلیل سطح علمی رقبا، تراز نهایی پایین‌تری به‌دست می‌آورند.

ضرایب دروس در رشته‌های مختلف

هر رشته یا گرایش ضرایب متفاوتی برای دروس مختلف دارد، همین مورد موجب می‌شود سطح دشواری رشته‌ها نسبت به یکدیگر تغییر کند.

پس هنگام برنامه‌ریزی برای کنکور، حتماً به ضریب درس‌ها در رشته دلخواهتان توجه کنید. به عنوان مثال اگر هدفتان قبولی در رشته مدیریت است، باید روی ریاضی بیشتر وقت بگذارید. داوطلبان انسانی هم لازم است درس اقتصاد را جدی‌تر بخوانند.

فراموش نکنید که برای نتیجه بهتر در کنکور، تاثیر معدل در کنکور نقش مهمی دارد و عملکرد شما در امتحانات نهایی تعیین‌کننده است.

نقش تلاش و نحوه مطالعه

به شما قول می‌دهم که اگر بتوانید کیفیت مطالعه خود را بهبود دهید، می‌توانید بهترین نتایج را کسب کنید.

صرفاً با زیاد درس خواندن در کنکو موفق نمی‌شوید؛ شما باید با برنامه ریزی کنکور، تمرین مستمر و روش‌های مطالعه اصولی، پله به پله سطح خود را ارتقا دهید.

برای موفقیت در کنکور تراز مهمتر است یا رتبه؟

تراز و رتبه با یکدیگر ارتباط مستقیم دارند یعنی هرچه تراز شما بالاتر باشد، رتبه بهتری کسب خواهید کرد. پس برای کسب رتبه بالا هم تراز، هم رتبه تاثیرگذار هستند.

با این حال در زمان انتخاب رشته، دانشگاه‌ها براساس رتبه تصمیم می‌گیرند و تراز در فرایند انتخاب رشته نقشی ندارد و آنچه اهمیت دارد، رتبه‌ای است که سازمان سنجش برای هر داوطلب در کارنامه درج می‌کند.